Finał tegorocznej edycji Musica Electronica Nova to minimaraton muzyki elektroakustycznej, w ramach którego będziemy wspominać pionierów i pionierki tej dziedziny sztuki, a także spoglądać w przyszłość, ku nowym perspektywom. Główny kuratorem AKUSMA FORUM jest Michał Mendyk, który podzielił wieczór na pięć sekcji.

W potocznym rozumieniu muzyka konkretna to sztuka komponowania „z dźwięków otaczającego nas świata”. Pionierzy szkoły eksperymentalnej postulowali, abyśmy skupili się na samych dźwiękach, zapominając o świecie, z którego zostały wyabstrahowane (Pierre Schaeffer), ale też o „nas”, czyli o osobowości oraz indywidualnym doświadczeniu obcujących z dźwiękami podmiotów (John Cage).

Z tej perspektywy zmarły w 2016 r. Eugeniusz Rudnik jawi się jako polski pionier muzyki elektroakustycznej o dość osobliwych upodobaniach, jeśli chodzi o materię brzmieniową. Kto jednak miał do czynienia z dziełami takimi, jak Lekcja II czy Guillotine DG, wie dobrze, że ich dźwiękowej zawartości nie sposób oddzielić od tragicznych doświadczeń autora, całego jego pokolenia oraz narodu. Odgłosy masowej przemocy, zbrodniczej edukacji i totalitarnego szaleństwa jak gdyby zagnieździły się w głowie Eugeniusza Rudnika, nie poddając się trwającym przez ponad pół wieku próbom artystycznej katalizacji. W tym sensie jego twórczość wyznacza epokę nie tylko w historii polskiej oraz światowej sztuki dźwięku – jest także przejmującym, bolesnym dokumentem wieku totalitaryzmu.
Niemal te same dźwięki powracają w twórczości Arsenije’a Jovanovića. Serbski mistrz światowego radio artu zasłynął swego czasu przejmującymi dźwiękowymi obrazami wojny jugosłowiańskiej. La Parata to wizja najmroczniejszych odmętów historii – podobnie jak Guillotine DG – o wiele ogólniejsza i ludyczna. A przez to: bardziej porażająca. Czy głosy Lenina, Mussoliniego, Hitlera i Tito nie rozbrzmiewają dziś ze wzmożoną siłą? Czy nasz zakątek świata staje się znów areną przerażającego widowiska?
Michał Mendyk