Program:

J. Haydn Pory roku – oratorium Hob. XXI:3

Wykonawcy:

Paul McCreesh – dyrygent
Carolyn Sampson – sopran
Jeremy Ovenden – tenor
Andrew Foster-Williams – baryton
Chór NFM
Gabrieli Consort & Players
Wrocławska Orkiestra Barokowa
Jarosław Thiel – kierownictwo artystyczne
Reżyseria nagrania, montaż, mastering:
Nicholas Parker, Neil Hutchinson, Jonathan Stokes
Wydawcy:
NFM, Winged Lion, Signum Records (NFM 40, SIGCD480)

To czwarty album z serii wielkich oratoriów pod kierunkiem Paula McCreesha, w których wzięli udział artyści z Polski i Wielkiej Brytanii. Dotychczas wydane dzieła spotkały się z uznaniem melomanów i krytyków – były to Grande Messe des morts Berlioza (2011, BBC Music Magazine Technical Excellence Award 2012), Eliasz Mendelssohna (2012, Diapason d’Or de l’Année 2013) oraz Requiem wojenne Brittena (2013, BBC Music Magazine Choral Award 2014). Maestro McCreesh specjalizuje się w muzyce renesansu baroku, klasycyzmu i wczesnego romantyzmu, dbając o jej autentyczne wykonawstwo, zgodne z praktyką danej epoki. Tym razem prezentuje swoją interpretację jednego z największych dzieł Jospeha Haydna. Nagranie zostanie dokonane w Sali Głównej Narodowego Forum Muzyki, najnowocześniejszym tego typu obiekcie w Polsce. Wśród wykonawców znajdą się dwa zespoły działające w ramach NFM – Chór oraz Wrocławska Orkiestra Barokowa.Podobnie jak Stworzenie świata swoje Pory roku Joseph Haydn pisał pod okiem barona Gottfrieda van Swietena – austriackiego mecenasa sztuki, który znacznie wpłynął również na muzyczną karierę Wolfganga Amadeusa Mozarta. Choć nie obeszło się bez słownych utarczek oraz komentarzy ze strony kompozytora, to efekt jest znakomity – „współpraca” zakończyła się niewątpliwie powstaniem wyjątkowego dzieła.

Analogicznie jak w przypadku pracy nad Stworzeniem świata, tak i tu baron nie zadowolił się jedynie napisaniem tekstu libretta. Nieraz dawał Haydnowi wskazówki dotyczące związku muzyki ze słowem. Uwagi barona zaadresowane do kompozytora znalezione zostały na manuskrypcie libretta, którym Haydn posługiwał się podczas tworzenia dzieła. Choć kompozytor stosował się, chcąc czy nie, do niektórych zaleceń barona, to powszechnie wiadomo, że miał za złe sugestie możnowładcy. Szczególnie te dotyczące wstawienia pewnych efektów ilustracyjnych do utworu, które oceniał jako wymuszoną na nim „sfrancuziałą szmirę”. Choć wspominając o Porach roku, nie można pominąć istotnego wpływu barona van Swietena na proces kompozycji, to warto zwrócić uwagę na niezwykle istotne cechy dzieła, które zawdzięczamy już od samemu Haydnowi. Kompozytor ujawnia się jako doskonały instrumentator i twórca, przedstawiając słuchaczom kolejne doskonałe muzyczne interpretacje następujących po sobie pór roku. Znajdziemy tu wiele analogii z licznie pisanymi przez Haydna symfoniami (napisał ich ponad sto!), a nawet cytat ze słynnego po dziś dzień Andante z Symfonii „Z uderzeniem w kocioł".

Haydn prowadził obydwa oratoria zarówno w dużych, jak i małych składach, aczkolwiek gorąco przyjmowane wykonania na koncertach wiedeńskiej Tonkünstler-Sozietät odbywały się zawsze z udziałem ogromnej liczby muzyków. Na szczęście większość materiałów wykonawczych przetrwała do dziś, umożliwiając nam rekonstrukcję typowej orkiestry wiedeńskiej z epoki: co najmniej osiemdziesiąt instrumentów smyczkowych, potrójna obsada drzewa (podzielona na trzy odrębne zespoły Harmonie), kontrafagot, trąbki i perkusja w podwojonym składzie, podwójna obsada puzonów (zapewne jednak bez puzonu basowego), instrument klawiszowy oraz – w przypadku Pór roku – aż dziesięć rogów! Obsada chóru wcale nie była tak duża, jak wynikałoby z liczebności orkiestry, i wynosiła zwykle od sześćdziesięciu do osiemdziesięciu śpiewaków. Stworzenie świata doczekało się już kilku nagrań w dużych składach; jeśli chodzi o Pory roku, jest to bodaj pierwsze takie ujęcie w dziejach fonografii.

Płyta jest częścią projektu wydawnictw zrealizowanych w ramach programu Europejskiej Stolicy Kultury Wrocław 2016. Wydano dzięki dofinansowaniu ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.