Program:
B. Pękiel Missa Senza Le Cerimonie I, Missa Brevis, Missa Senza Le Cerimonie II, Missa a 14, Canony, Fuga
Wykonawcy:
Andrzej Kosendiak – dyrygent
Wrocław Baroque Ensemble:
Aldona Bartnik – sopran
Aleksandra Turalska – sopran
Matthew Venner – kontratenor
Piotr Łykowski – kontratenor
Maciej Gocman – tenor
Tomaš Lajtkep – tenor
Tomáš Král – bas
Jaromír Nosek– bas
Zbigniew Pilch – skrzypce
Mikołaj Zgółka – skrzypce
Klaudia Matlak – skrzypce
Małgorzata Kosendiak – skrzypce
Julia Karpeta – viola da gamba
Paweł Zalewski – viola da gamba
Krzysztof Karpeta – viola da gamba, violone
Michele Cinquina – teorba
Marta Niedźwiecka – pozytyw
Johannes Kronfeld – puzon
Hans-Martin Schlegel – puzon
Masafumi Sakamoto – puzon
Reżyseria nagrania, montaż, mastering:
Andrzej Sasin, Aleksandra Nagórko
Wydawcy:
NFM, CD Accord (ACD 240, NFM 44)
Cieszę się, że mogę przedstawić Państwu drugą już płytę z dziełami kompozytora związanego z dworem Wazów – Bartłomieja Pękiela. Poświęcona została mszy – formie, która od średniowiecza po dzień dzisiejszy jest obecna w muzyce europejskiej. Cykle mszalne prezentowane na płycie charakteryzują się różnorodną stylistką. Pokazuje to, jak odmiennie siedemnastowieczni kompozytorzy traktowali tę formę nawet w obrębie własnej twórczości.
Na krążku zostały zamieszone przykłady dwóch mszy „użytkowych” o bardzo prostym układzie formalnym, opartym na dialogu pomiędzy dwoma zespołami śpiewaków. Muszę przyznać, że największe obawy miałem właśnie co do prezentacji tych dzieł. Często podczas słuchania utworów muzycznych z różnych epok mamy dość mocne poczucie, że istnieje bardzo cienka granica pomiędzy pięknem wynikającym z prostoty a banałem czy kiczem. I dokładnie to uczucie towarzyszyło mi przy nagrywaniu tych mszy. Jednak w całym ich schematyzmie i prostocie możemy odnaleźć fragmenty ukazujące mistrzostwo kompozytora.
Na przeciwległym biegunie znajdują się kunsztowne opracowania cyklu mszalnego, nawiązujące do dwóch głównych nurtów stylistycznych obecnych w muzyce XVII wieku: jeden z nich to prima pratica, styl wywodzący się z dawnej Palestrinowskiej polifonii (w ten nurt wpisuje się Missa paschalis), a drugi to styl koncertujący, nowoczesny jak na owe czasy, który reprezentują Missa a 14 i Missa Concertata La Lombardesca.
Zestawienie wszystkich tych dzieł na jednym krążku ukazuje nam Pękiela zarówno jako twórcę znakomicie operującego różnymi technikami kompozytorskimi, jak i szefa kapeli, którego obowiązkiem było również pisanie utworów stricte użytkowych. Na płycie msze zostały przedzielone utworami instrumentalnymi – Fugą i kanonami, które zamieszczone w dodatku nutowym do traktatu prawdopodobnie nie były przeznaczone do wykonywania. Zwykła ciekawość sprawiła, że chcieliśmy usłyszeć, jak mogłyby zabrzmieć. Mam nadzieję, że będą one rodzajem oddechu pomiędzy poszczególnymi cyklami mszalnymi.
Andrzej Kosendiak
Płyta jest częścią projektu wydawnictw zrealizowanych w ramach programu Europejskiej Stolicy Kultury Wrocław 2016. Wydano dzięki dofinansowaniu ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
