Podczas pierwszego koncertu kameralnego w nowym sezonie artystycznym na estradzie Narodowego Forum Muzyki wystąpi wyjątkowy kolektyw. Będzie nim grupa złożona z artystów związanych na co dzień z dwoma różnymi zespołami. Tego wieczoru usłyszymy efekt współpracy muzyków zrzeszonych w polskim Meccore String Quartet i wiedeńskim Alban Berg Quartett. Ten znakomity sekstet wykona najpopularniejsze kompozycje kameralne na instrumenty smyczkowe autorstwa Piotra Czajkowskiego.

Twórczość Czajkowskiego do dziś, razem z dziełami Potężnej Gromadki, jest wizytówką dziewiętnastowiecznej muzyki rosyjskiej. Artysta zasłynął jako autor zarówno urokliwych baletów o tematyce baśniowej, jak i pełnej ekspresji muzyki symfonicznej, maksymalnie wykorzystującej możliwości dziewiętnastowiecznej orkiestry. Niezwykła skłonność do prowadzenia pełnej liryzmu narracji muzycznej pozwoliła Czajkowskiemu na tworzenie nie tylko urzekającej muzyki instrumentalnej, lecz także udanych dzieł operowych. Na tym nie koniec: pośród wyjątkowych koncertów na instrumenty solowe oraz pieśni, uwertur i utworów na fortepian solo odnajdujemy ponad dziesięć dzieł kameralnych na różnorodne składy instrumentalne – od zespołu złożonego z czterech waltorni po trio fortepianowe (choć kompozytor rzadko łączył fortepian ze skrzypcami). Spośród nich do tych najchętniej dziś wykonywanych należą kompozycje na zespoły smyczkowe, które pojawią się w programie tego wrześniowego koncertu.

Swój pierwszy kwartet smyczkowy Czajkowski skomponował w 1865 roku. To jednoczęściowe dzieło, utrzymane w tonacji B-dur, zostało niemal od razu wykonane podczas koncertu uczniów… Henryka Wieniawskiego. Młody, studiujący w Konserwatorium Petersburskim Czajkowski poznał przy tej okazji słynnego polskiego skrzypka, z którym w późniejszych latach połączyła go przyjaźń. Kwartet smyczkowy B-dur należy dziś do rzadziej grywanych, chociażby w porównaniu do I Kwartetu smyczkowego D-dur – powstałej sześć lat później lirycznej i pogodnej kompozycji, której Czajkowski nadał już formę typowego czteroczęściowego kwartetu. Dzieło to dedykował przyjacielowi Siergiejowi Raczyńskiemu – libreciście amatorowi, którego cenił, ale mimo to wielokrotnie odrzucał propozycję napisania muzyki do tekstów jego autorstwa.

W finale koncertu usłyszymy jedyny sekstet smyczkowy, jaki wyszedł spod pióra Czajkowskiego – „Souvenir de Florence”. Stworzenie ostatecznej wersji tego utworu zajęło artyście niemal dwa lata. Choć kompozycja odniosła niebywały sukces już po pierwszym wykonaniu, to sama praca nad nią przysporzyła Czajkowskiemu sporo trudności – w listach do swojego brata wielokrotnie wspominał, że największym wyzwaniem było dla niego pisanie w ten sposób, by każdy z instrumentów był w tym utworze niezależny i wyjątkowy.