XIII wiek to stulecie Ludwika Świętego, triumfującej sztuki gotyckiej, którą dobrze reprezentuje piękny uśmiech anioła z katedry w Reims. W czasach, kiedy Francja pełna była kościołów i klasztorów, król umacniał swoją władzę kosztem wielkich panów feudalnych, a Kościół próbował opanować miejskie społeczeństwo świeckie, narodziła się muzyka świecka i polifonia.

W ślad za trubadurami, pierwszymi muzykami poetami, którzy odważyli się uwolnić od łaciny i stworzyć pieśni miłosne w swoim potocznym języku, langue d’oc, truwerzy „wynaleźli” i skomponowali utwory z tekstami w rodzimym langue d’oïl – języku młodym i pełnym energii, kształtującym się w północnej części Francji. Zostawili po sobie ogromny, niesamowicie bogaty i świeży repertuar, na który składają się głównie pieśni na cześć Damy. W ten sam sposób kreatywność i śmiałość śpiewaków katedry Notre Dame, którzy jako pierwsi stworzyli muzykę przeznaczoną na trzy lub cztery głosy, trafiła do ludzi im współczesnych – wielbicieli kunsztu i nowatorstwa, którzy nie różnili się w tym względzie od nas. Ta muzyka, daleka od niezdarności i szkicowości, pozwala nam dostrzec w nich wielkich artystów, potrafiących wzbudzać emocje słuchaczy i przenosić ich w czasie.