Olivier Messiaen to ikona muzyki XX wieku i wzór dla późniejszych pokoleń światowej sławy kompozytorów. W ramach 52. Międzynarodowego Festiwalu Wratislavia Cantans zapraszamy na doskonałe wykonanie jednego z najbardziej poruszających dzieł artysty – Quatuor pour la fin du temps.

Francuski kompozytor słynął z niezwykłego daru synestezji, który stał się podstawą do powstania wielu z jego dzieł. Messiaen nie tylko słyszał dźwięki – widział je też jako kolory. Zdolność tę odkrył w sobie już jako nastolatek, oglądając witraże w jednym z paryskich kościołów. Słynny Quatuor pour la fin du temps (Kwartet na koniec czasu) powstał prawdopodobnie pod wpływem wrażenia, jakie wywarły na twórcy barwy obserwowanego przez niego zachodu słońca. Działo się to jesienią 1940 roku, w czasie, w którym Messiaen przebywał w obozie jenieckim Stalag VIII A w Görlitz. Tam właśnie powstała kompozycja, której prawykonanie odbyło się rok później. Na partyturze Messiaen dwukrotnie napisał zdanie: „To wszystko powstanie tylko próbą i usiłowaniem wysłowienia, jeśli uzmysłowimy sobie ogrom tematu”. Daleki był jednak od przesycania swego dzieła tragizmem trwającej wojny – pierwszych wykonawców przekonywał, że tytuł jego utworu w żadnym stopniu nie odnosi się do ich pobytu w niewoli. Jak wspominał, dzieło zostało napisane „na koniec świata, to znaczy na koniec pojęcia przeszłości i przyszłości, a na początek wieczności”.

Poruszający nie tylko ze względu na okoliczności powstania, lecz także ze względu na bogactwo muzyczne Quatuor pour la fin du temps jest przepełniony Messiaenowską oryginalnością. Znajdziemy w nim odwołania do twórczości religijnej kompozytora, a także inspirujące go przez lata śpiewy ptaków. Bogate w różnorodne brzmienia, ekspresyjne dzieło składa się z ośmiu części – odnajdujemy w nich inspiracje biblijne, w szczególności nawiązanie do Apokalipsy św. Jana.