Nawet trzysta nut może wyśpiewać na jednej sylabie kapłan sprawujący liturgię w rycie mozarabskim. Przebogata w melizmaty, misteryjna muzyka, która swymi korzeniami sięga czasów starożytnych, przenosi słuchaczy w inny wymiar duchowy. Dziedzictwo śpiewu sakralnego z Półwyspu Iberyjskiego przedstawi Marcel Pérès – kochany przez publiczność, nieobawiający się kontrowersji, jeden z najsłynniejszy artystów-badaczy dawnej twórczości – wraz ze swoim znakomitym zespołem Ensemble Organum i pochodzącymi z Maroka śpiewakami z tradycji Samaa.
Chorał mozarabski wywodzi się z rytu wizygockiego obecnego w Kościele w Hiszpanii we wczesnym średniowieczu. Co ciekawe, zakładał on użycie łaciny – w tym samym czasie w Rzymie msze celebrowano jeszcze po grecku. Muzyka składająca się na ten ryt jest starszą formą niż chorał gregoriański. W 711 roku ludy z północnej Afryki przekroczyły Cieśninę Gibraltarską i stopniowo opanowały znaczną część Półwyspu Iberyjskiego. Najeźdźcy pozwolili Hiszpanom pozostać chrześcijanami, musieli oni jednak opłacać dodatkowy podatek i nie mogli zajmować wyższych stanowisk administracyjnych. Zmuszeni byli też przejąć obyczajowość i styl życia przybyszów, przez co nazywano ich musta’rab, co znaczy „upodobniony do Arabów”. W ten sposób powstało określenie „mozarabowie”, używane w odniesieniu do chrześcijan żyjących wśród muzułmanów na podbitych przez islam terenach Hiszpanii. W XI wieku papież Grzegorz VII postanowił ujednolicić sposób sprawowania mszy świętej w całym Kościele, wprowadzając wszędzie ryt rzymski. Jednak dla mozarabów ich lokalna liturgia była ważną formą zachowania chrześcijańskiej tożsamości w muzułmańskim otoczeniu, dlatego ojciec święty zgodził się, by w Toledo dalej odprawiano mszę w rycie mozarabskim. Do podtrzymania tradycji przyczynił się wielce arcybiskup Francisco Jiménez de Cisneros – to właśnie do piętnastowiecznych śpiewników z czasów rządów tego metropolity sięgnął Pérès, przygotowując program tego koncertu. Wywodzący się z czasów starożytnych ryt i jego muzyka przetrwały do współczesności, a wierni doczekali się w XX wieku, w ramach posoborowej odnowy liturgii, papieskiej zgody na sprawowanie rytu mozarabskiego w całej Hiszpanii.
Piękno w prostocie, operowanie recytatywami stosowanymi w dialogu kapłana z ludem oraz śpiewem zdobnym w liczne i bardzo rozbudowane melizmaty – to cechy chorału mozarabskiego. Badacze wskazują w mozarabskiej muzyce i rytuale elementy wywodzące się prawdopodobnie jeszcze od pierwszych gmin chrześcijańskich. Twierdzą też, że ryt ten rzuca światło na celebrację liturgii w starożytności – w czasach chrześcijan gromadzących się w katakumbach, a nawet pierwszych wspólnot ochrzczonych w Jerozolimie.
Ensemble Organum / fot. M. Grando
Wratislavia Cantans
Śródziemnomorska mozaika | chorał mozarabski
10.09.2019
wt.
19:00
Wrocław, kolegiata Świętego Krzyża i św. Bartłomieja
Program:
Chorał mozarabski i marokańska tradycja Samaa
Czas trwania koncertu: [60']
Projekt realizowany w ramach obchodów stulecia odzyskania niepodległości oraz odbudowy polskiej państwowości
Wykonawcy:
Marcel Pérès – kierownictwo artystyczne
Ensemble Organum
Lokalizacja:
Wrocław, kolegiata Świętego Krzyża i św. Bartłomieja
plac Kościelny 1, Wrocław
Cennik:
od 50 do 110 złNFM Audio Player - obsługa komponentu Event
NFM Video Panel - obsługa komponentu Event
Podobne wydarzenia
Avi Avital – sztuka mandoliny
Avi Avital / Sebastian Wienand
06.09
pt.
18:00
Wrocław, Muzeum Pana Tadeusza, Salon romantyczny
Avi Avital – sztuka mandoliny
Avi Avital / Sebastian Wienand
06.09
pt.
20:30
Wrocław, Muzeum Pana Tadeusza, Salon romantyczny
Przepływ idei
48. Kurs Interpretacji Muzyki Oratoryjnej i Kantatowej
07.09
sob.
12:00
NFM, Sala Czerwona
Kourou – w stronę raju
Pedro Memelsdorff / Arlequin Philosophe
07.09
sob.
16:00
Wrocław, kościół pw. św. Stanisława, św. Doroty i św. Wacława
Emigranci
Sułkowska-Migoń / Kubas-Kruk / Leopoldinum
07.09
sob.
19:00
Wrocław, Aula Leopoldina
Jean Rondeau – Follow Me
 
08.09
niedz.
15:00
Wrocław, Muzeum Pana Tadeusza, Salon romantyczny
Jean Rondeau – Follow Me
 
08.09
niedz.
17:00
Wrocław, Muzeum Pana Tadeusza, Salon romantyczny
Hommage à Markowski
Yaroslav Shemet / Chór i Orkiestra Filharmonii Śląskiej
12.09
czw.
19:00
Wrocław, kościół pw. św. Marii Magdaleny, katedra Kościoła polskokatolickiego
Głos zmian
Andrzej Kosendiak / Wrocław Baroque Ensemble
13.09
pt.
18:00
Wrocław, katedra prawosławna pw. Narodzenia Przenajświętszej Bogarodzicy
Głos zmian
Andrzej Kosendiak / Wrocław Baroque Ensemble
13.09
pt.
20:30
Wrocław, katedra prawosławna pw. Narodzenia Przenajświętszej Bogarodzicy
Podróż do źródeł
Giorgi Donadze / Ensemble Basiani
14.09
sob.
20:00
Wrocław, kościół pw. św. Stanisława, św. Doroty i św. Wacława
Kup bilet
Ostatnie bilety!
Axis mundi
Música Temprana / Adrián Rodríguez Van der Spoel
15.09
niedz.
16:00
Wrocław, Synagoga pod Białym Bocianem
Nowe początki
Christoph Eschenbach / NFM Filharmonia Wrocławska
15.09
niedz.
19:00
NFM, Sala Główna