Do skomponowania Mesjasza jako pierwszy próbował namówić Georga Händla librecista Charles Jennens, odpowiedzialny za późniejszy wybór tekstów do słynnego oratorium. Zadanie to było niewątpliwie trudne – kompozytor, rozczarowany niepowodzeniami na ryku operowym, planował chwilowo zawiesić swoją działalność. Ponadto nigdy nie rozpoczynał pracy twórczej bez zapewnienia, że jego utwór zostanie wykonany, nawet jeśli poruszana tematyka była wyjątkowo atrakcyjna. Na szczęście zjawił się irlandzki lord William Cavendish, który to w imieniu licznych towarzystw charytatywnych zaprosił kompozytora do Dublina, by wziął udział w kolejnym sezonie oratoryjnym. Świecką część programu zapełniły dotychczas stworzone dzieła Händla, brakowało jednak części religijnej. Artysta błyskawicznie przypomniał sobie o przedstawionym mu już dawno tekście Jennensa i 22 sierpnia 1741 roku zabrał się do pracy. Część pierwszą ukończył sześć dni później, osiem dni zajęło mu napisanie części II, zaś ostatnią skomponował w kolejne sześć dni. W efekcie całość utworu powstała w nieco ponad trzy tygodnie. Zachowany rękopis Mesjasza, pełen kleksów i poprawek, jest najlepszym dowodem na to, w jakim pośpiechu Händel tworzył swoje najsłynniejsze oratorium.
Sława Mesjasza sprawia, że dziś niemal zapominamy o tym, jak nietypowym przedsięwzięciem dla samego artysty było komponowanie tego dzieła. Pisane było naprędce i nie do końca określona była kwestia wynagrodzenia. Mesjasz okazał się być jedynym w pełni religijnym dziełem twórcy, a jego prawykonanie odbyło się w kościele.
Tekst oratorium opowiada o idei boskiego planu – poczynając od proroctwa przyjścia Mesjasza, poprzez jego ziemską działalność, na zapowiedzi odkupienia świata kończąc. Całość przekazana słuchaczowi nie wprost, niemal pozbawiona narratora, w efekcie przedstawia treść związaną z wszystkimi najważniejszymi świętami roku kościelnego. Nic więc dziwnego, że wokół tak wielkiego przedsięwzięcia urosła legenda. Stąd też liczne sugestie „boskiego natchnienia” w odniesieniu do ekspresowej pracy kompozytora, a nawet niepotwierdzona historycznie wypowiedź samego Händla: „Nie sądziłem, że zobaczę przed sobą całe Niebiosa i samego wielkiego Boga”.