W lutym 1600 roku w rzymskim kościele Santa Maria in Valicella zabrzmiało po raz pierwszy nowe dzieło. Było to Przedstawienie o duszy i ciele Emilia de’ Cavalieriego, utrzymane w nowym, rewolucyjnym wówczas stylu, który zgodnie z założeniami nawiązywać miał do ideałów antycznych. Sam kompozytor nazwał swoje dzieło dramma per musica, niekiedy nazywano je operą duchową, z czasem jednak historycy przyjęli uważać, że jest to pierwsze w historii muzyki oratorium.
Dzieło Cavalieriego ma charakter moralizatorskiego dialogu, toczonego pomiędzy Ciałem (Corpo) i Duszą (Anima). Pojawiają się tu też inne alegoryczne postacie, takie jak Rozum (Intelletto), Rada (Consiglio), Czas (Tempo), Rozkosz (Piacere), Anioł Stróż (Angelio Custode) i inne. Utwór wykonywany był scenicznie przez ucharakteryzowanych aktorów, z dekoracjami i barwnymi przerywnikami tanecznymi. Dzieło składa się z trzech aktów. W pierwszym z nich Czas przypomina zgromadzonej publiczności o zbliżającym się nieuchronnie sądzie ostatecznym. Punktem kulminacyjnym jest pojawienie się Duszy i Ciała, które rozpoczynają spór na temat tego, jaki jest cel życia człowieka. Ciało podkreśla liczne zalety ziemskich rozkoszy, jednak pod koniec aktu postanawia dołączyć do Duszy w dążeniu do osiągnięcia życia wiecznego. W akcie drugim Rada tłumaczy, że ziemskie sprawy są ciągłą wojną. Ciało zaczyna kwestionować decyzję o rozpoczęciu poszukiwań. Na scenę wkracza Anioł Stróż, który rozpoczyna atak na Świat, a kiedy zrywa z niego bogate szaty, ukazuje zebranym jego szpetotę. Na początku trzeciego aktu Rada liczy dusze błogosławionych w niebie, zaś Rozum potępionych w piekle. Następuje potem dialog pomiędzy Duszami potępionymi i Duszami błogosławionymi. Ciało ostatecznie zgadza się z Duszą, że ich wspólnym celem powinno być dążenie do zbawienia, a konstatacja ta prowadzi do wielkiego hymnu pochwalnego, w którym wszyscy tańczą i śpiewają. Cavalieri zastosował w tym dziele środek wyrazu będący emblematem nowego stylu – recytatyw (we wstępie do partytury napisał nawet oznaczenie wykonawcze „recitar cantando”, czyli „mówić śpiewając”) z improwizowanym akompaniamentem, nazywanym basso continuo.
To epokowe dzieło zabrzmi w wykonaniu znakomitych solistów i zespołu Il Giardino Armonico, natomiast pieczę nad całością sprawować będzie Giovanni Antonini.